سپتیک تانک
سپتیک تانک چه کاربردی در منازل دارد؟
آشنایی با سپتیک تانک و نحوه عملکرد آن زیاد مطلب سختی نیست، اما اینکه بدانیم سپتیک تانک را چگونه و یا توسط چه کسی محاسبه کنیم و پس از آن برای دفن آن چه تدابیری داشته باشیم، تقریبا می‌توان گفت حیاتی ترین موضوع در بحث سپتیک تانک می‌باشد.
ما نیز در این مقاله قصد داریم تمامی موارد گفته شده را تحت پوشش قرار دهیم. پس با ما همراه باشید و در صورت هرگونه نیاز و یا سوال با شرکت ناب زیست تماس بگیرید.
سپتیک تانک که به آن گندانبار نیز گفته می شود،یک حوضچه فاضلاب زیرزمینی است که از بتن، فایبرگلاس یا پلی اتیلن ساخته می شود و دارای ظرفیت های 2 تا 450 مترمکعب است.
تعیین ابعاد سپتیک تانک به دانش فنی مهندس مشاور،محدودیت های مکانی و تجربه سازنده بستگی دارد. از این مخزن برای تصفیه فاضلاب اولیه و روان سازی پساب و فاضلاب خانگی استفاده می گردد.
این سیستم از طریق فرآیندهای ته نشینی و بی هوازی، مواد جامد و آلی موجود در فاضلاب را کاهش می دهد و آن را به مایعی روان با بار آلایندگی کمی تبدیل می کند. به طور کلی بازدهی تصفیه فاضلاب توسط مخزن سپتیک متوسط است.
تعریف سپتیک تانک؟
سپتیک تانک فاضلاب مخزنی است که پساب خروجی از منبع فاضلاب را درون خود نگهداری می کند و ناخالصی ها و آلودگی های موجود در آن را از طریق فعال کردن باکتری های بی هوازی تصفیه می نماید و همه آنها را تا حداکثر 60 درصد از بین می برد.
در واقع از این دستگاه برای حل مشکل چاه فاضلاب، حل مشکل گرفتگی چاه سپتیک و جلوگیری از پر شدن سریع چاه جذبی استفاده می شود.
سپتیک تانک تولید ناب زیست حداقل دو قسمت دارد، مخزن اولیه دارای 66 درصد گنجایش و مخزن ثانویه دارای 34 درصد گنجایش می باشد.
این دستگاه ذرات جامد موجود در فاضلاب ورودی را می گیرد و به مایع تبدیل کرده که با این کار پساب وارد شده به چاه جذبی، باعث گرفتگی سوراخ های چاه نشده و کارفرما مجبور به تخلیه مکرر چاه جذبی نیست.
مخزن سپتیک فاضلاب برای مناطقی که جنس زمین غیر قابل نفوذ می باشد و نمی توان از چاه های جذبی استفاده کرد و منازل و موسساتی که در نواحی روستایی و دور از دسترس شبکه های جمع آوری فاضلاب قرار دارند، یک روش قابل قبول تصفیه فاضلاب می باشد.
نقشه اجرایی مخزن سپتیک فاضلاب توسط کارشناسان مشخص می شود و قیمت آن متغیر و به متریال مورد استفاده قرار گرفته در ساخت بدنه وابسته است.
انواع سپتیک تانک
سپتیک تانک ها از لحاظ فرآیند تصفیه به دو دسته هوازی و بی هوازی تقسیم می شوند. از نظر جنس هم به 3 مدل پلی اتیلنی، بتنی و فایبرگلاس و از لحاظ نوع کاربری نیز به 4 نوع خانگی، صنعتی، اداری و بیمارستانی تقسیم می گردند. سپتیک تانک می تواند با هر نوع مصالحی ساخته شود
· سنگ
· آجر
· خاک
· کامپوزیت
· اف آر پی
· جی آر پی
· اس ام سی
· و … .
یکی از مهمترین متریالی که در ساخت سپتیک تانک فاضلاب از آن استفاده می شود ، پلی اتیلن است که در ادامه به طور مفصل در مورد سپتیک تانک پلی اتیلنی صحبت می کنیم
سپتیک تانک پلی اتیلن
سپتیک تانک پلی اتیلن، مخزنی دوجداره و دو قسمته است که فاضلاب سرویس های بهداشتی و حمام را قبل از ورود به چاه جذبی تصفیه می کند. جنس سپتیک تانک پلی اتیلن از پلاستیک دو جداره می باشد. سپتیک پلی اتیلنی دارای دو مخزن یا محفظه بهم پیوسته است که پیش تصفیه فاضلاب انسانی را انجام می دهد. این مخازن دارای حجم های 2 تا 144 مترمکعب است و در ابعاد مختلفی با ظاهری استوانه ای شکل ساخته می شوند. در اغلب موارد مخزن سپتیک پلی اتیلن به صورت افقی مورد استفاده قرار می گیرد و در بعضی موارد خاص که کمبود فضا و جا وجود دارد، به صورت عمودی استفاده می شود.
این نوع از سپتیک به واسطه طراحی خاص و عملکرد منحصر به فرد خود، کامل ترین نوع حوضچه تصفیه فاضلاب است و این توانایی را دارد که فاضلاب خروجی از انواع مجتمع های اداری، مسکونی و تجاری را تا 90 درصد تصفیه کند؛ همچنین از گرفتگی چاه جذبی جلوگیری می نماید. در حقیقت با استفاده از سپتیک تانک پلی اتیلن می توان امکان گرفتگی چاه فاضلاب و چاه جذبی را به صفر رساند.
ایجاد گودال برای دفن سپتیک تانک
1-1- عمق خاکبرداری باید به گونه‌ای باشد که خاک با ارتفاع حداقل 150 و حداکثر 760 میلیمتر بالاتر از قسمت فوقانی مخزن فاضلاب پلی اتیلنی را پوشش دهد.
با اینکار از ریزش و تغییر شکل ناشی از بار روی مخزن پلی اتیلن فاضلاب نشت احتمالی آن جلوگیری می‌شود.
1-2- از کناره‌‌ها و عدسی‌های دو انتهای مخزن فاصله 450 تا 600 میلیمتر فضای خالی در نظر گرفته شود.
عدم رعایت فاصله‌ی مورد نظر می‌تواند سبب فرورفتگی مخزن پلی اتیلن فاضلاب شود.
1-3- لایه‌ی زیرین مخزن سپتیک تانک پلی اتیلن حتما باید خاک از نوع شن و ماسه با ارتفاع حداقل 152 میلیمتر در زمین های خاکی و ارتفاع حداقل 300 میلیمتر در زمین‌های سنگی است.
پس از فراهم کردن بستر مناسب برای مخزن سپتیک پلی اتیلن، نصب حتما باید به صورت تراز انجام شود.
خاک ریزی اطراف سپتیک پلی اتیلن
2-1- برای جلوگیری از ریزش احتمالی خاک ، در حین نصب مخزن سپتیک پلی اتیلن را با آب پر کنید و در حین پر شدن مخزن فاضلاب پلی اتیلنی، خاک را نیز با همان سرعت و با همان ارتفاع سطح، در اطراف مخزن یا سپتیک تانک پلی اتیلن بریزید.
2-2- به ازای هر 300 میلیمتر ارتفاع خاکی که ریخنه می‌شود، یکبار عملیات فشرده سازی خاک را به خوبی اجرا کنید.
2-3- خاک زیر لوله‌های ورودی وخروجی را به خوبی فشرده کنید.
2-4- ارتفاع خاک قرار گرفته روی بالاترین نقطه مخزن پلی اتیلن فاضلاب نباید از 760 میلیمتر بیشتر شود.
خاک مناسب برای خاک ریزی
خاک مناسب برای پر کردن گودال، پس از نصب مخزن پلی اتیلن فاضلاب، خاک شن و ماسه‌ای است که در زیر شرح داده شده است:
3-1- برای خاکریزی در اطراف مخزن یا سپتیک تانک پلی اتیلن در حین نصب، حتما باید از مخلوط شن و ماسه استفاده شود و در حین خاک ریزی همزمان سپتیک تانک پلی اتیلن شروع به پر شدن کند.
3-2- ترکیب شن و ماسه باید دارای دانه‌های ماسه100% کوچکتر از قطر 38 میلیمتر و 50% کوچکتر از قطر 6 میلیمتر باشد.
منهول سپتیک تانک پلی اتیلن
A- قبل از هرگونه خاکریزی در اطراف مخزن پلی اتیلن فاضلاب منهول را روی مخزن فاضلاب پلی اتیلن نصب کنید.
B- منهول حتما باید با واشر و پیچ همراه باشد. همچنین دریچه‌ای که برای قرار دادن روی آن در نظر گرفته شده است باید به همراه واشر و پیچ به خوبی هوا بند شود.
C- حتما زیر ورودی و خروجی سپتیک پلی اتیلنی نام آنها یاد داشت شده باشد. به این نکته توجه کنید که همیشه ورودی سپتیک تانک پلی اتیلن بالاتر از خروجی آن قرار دارد
اتصالات سپتیک پلی اتیلنی
5-1- برای مخزن یا سپتیک تانک پلی اتیلن حتما باید مجرای عبور هوا تعبیه شده باشد.
5-2- اتصالات حتما باید با آب بندهای سیلیکونی، آب بند شوند.
توجه : عدم رعایت هر یک از نکات زیر باعث باطل شدت گارانتی دستگاه سپتیک پلی اتیلنی خواهد شد
1- هیچ مخزن یا سپتیک تانک پلی اتیلنی را در گل رس اشباع شده با آب دفن نکنید زیرا می تواند سبب متلاشی شدن مخزن شود.
2- مخازن ضد حریق نیستند، از این رو از قرار دادن آنها در نزدیکی شعله آتش و یا گرمای بیشتر از 82 درجه سلسیوس خودداری کنید.
3- مخازن سپتیک پلی اتیلنی را زیر مسیر وسایل نقلیه و ماشین آلات قرار ندهید. مگر اینکه قبلا در این خصوص با کارخانه تولید سپتیک تانک پلی اتیلن این موضوع را در میان گذاشته باشید.
4- این مخازن فقط برای ذخیره سازی آب و فاضلاب طراحی شده‌اند، از این رو از آنها استفاده‌های دیگر نشود. برای استفاده بمنظور مخزن ذخیره سیالات شیمیایی افزودنی های خاصی می بایست به سپتیک تانک پلی اتیلنی اضافه گردد.
5- مخازن پلی اتیلنی سپتیک نباید مدت زمان زیادی خالی بمانند و بلافاصله پس از خالی شدن باید حداقل تا ¼ حجمشان پر از آب شود.
6- از سپتیک تانک پلی اتیلن باید در برابر اشیاء تیز و برنده محافظت شود.
نصب سپتیک تانک پلی اتیلن به صورت دفنی :
در زیر موارد مهم و لازم جهت دفن مخزن سپتیک پلی اتیلنی تولیدی این شرکت درون زمین آورده شده است :
آماده سازی چاله نصب
از مهمترین مراحل دفن مخزن فاضلاب پلی اتیلن زیرزمینی، آماده سازی چاله نصب قبل از قرار دادن مخزن در آن است.
درباره آماده سازی چاله محل نصب مخزن فاضلاب پلی اتیلنی رعایت موارد زیر ضروری است:
1- چاله باید عاری از قطعه سنگ ها و اشیای سخت با ابعاد بزرگ باشد.
2- حتما باید شیب کف چاله صفر باشد.
3- اگر خاک چاله استحکام لازم جهت تحمل وزن سپتیک تانک پلی اتیلن را داشته باشد، خاک مربوطه متراکم می شود (با تراکم حدود %95) و در غیر اینصورت باید از بتن مگر برای تقویت تراکم کف چاله استفاده کرد.
علت این موضوع این است که در صورت نشست خاک زیر مخزن سپتیک پلی اتیلن تراز مخزن پلی اتیلنی فاضلاب در حقیقت یکی از مهمترین شرایط فعالیت سیستم یعنی ثقلی کار کردن از بین خواهد رفت .
4- در صورت بتن ریزی کف چاله محل نصب سپتیک پلی اتیلن ، باید حداقل بتنی به ارتفاع 10-15 سانتیمتر ریخته شود.
5- ابعاد محدوده آماده سازی شده زیر دستگاه (چه خاک متراکم شده ، چه بتن) از طول و عرض حتما باید حدود 1 متر بزرگتر از ابعاد خود مخزن باشد.
6- دیواره های چاله کمی شیب دار باشند، که به هنگام کار کردن تیم نصب سپتیک پلی اتیلن درون چاله خطری از بابت ریزش خاک به درون چاله وجود نداشته باشد.
جابجایی صحیح مخزن سپتیک پلی اتیلنی
دستگاه سپتیک تانک پلی اتیلن تولیدی این شرکت با رعایت اصول لازم در کارخانه بارگیری شده و تحویل مشتری می گردند. لذا لازم است هنگام تخلیه بار و همچنین انتقال مخزن فاضلاب به درون چاله و جاسازی آن در چاله حتما مواردی رعایت شود تا دستگاه صدمه نبیند. اهم موارد به شرح ذیل می باشند:
1- هنگام بلند کردن دستگاه از روی وسیله نقلیه، حتما از کمربند نخی استفاده گردد.
2- هنگام برداشتن سپتیک تانک پلی اتیلن از روی وسیله نقلیه و همچنین موقع انتقال آن به درون چاله همیشه تعادل مخزن فاضلاب پلی اتیلنی حفظ گردد.
3- دستگاه های سپتیک تانک پلی اتیلن تولیدی این شرکت دارای پایه هستند بنابراین گذاشتن مخزن روی زمین یا درون چاله حتما به آرامی صورت پذیرد.
وصل کردن اتصالات دستگاه سپتیک پلی اتیلنی
1- تمام انشعابات ورودی و خروجی سپتیک تانک پلی اتیلن بعد از جایگذاری مخزن در چاله وصل می شوند. البته جهت سهولت در فرآیند خاک ریزی و متراکم کردن خاک می توان انشعابات را مرحله به مرحله وصل کرد ولی در صورت باز ماندن سر انشعابات در مراحلی از دفن، باید مراقب بود که از جای انشعابات خاک وارد مخزن سپتیک نشود.
2- حتما باد دقت نمود که روی لوله های انشعابات ، خاک با حجم زیاد یکدفعه ریخته نشود و یا حتی در این بخش ها از آجر و بتن بابت حفاظت استفاده گردد که مانع هر گونه فشار به این مناطق شود.
نحوه پر کردن اطراف مخزن سپتیک تانک پلی اتیلن
1- جهت سهولت در پر کردن اطراف مخزن سپتیک پلی اتیلنی و انجام صحیح عمل کمپکت، حتما دور تا دور فضایی در حدود نیم متر وجود داشته باشد،
2- برای پر کردن زیر و اطراف سپتیک تانک پلاستیکی می توان از مصالح زیر استفاده کرد:
• شن و ماسه درشت (Coarse sand or squeegee)
• شن نخودی (Pea gravel)
• خرده سنگ ها (Crushed and screened rock chips)
3- در پر کردن زیر و اطراف سپتیک پلی اتیلنی هرگز نباید از مصالح زیر به هیچ وجه استفاده کرد:
• آسفالت کنده شده از سطح زمین
• نخاله های ساختمانی
• خرده سنگ ها با لبه های تیز
4- اندازه مصالح ریخته شده دور مخازن پلی اتیلن از 15–20 میلیمتر تجاوز نکند.
5- مواد مجاز بیان شده در بالا جهت پر کردن اطراف سپتیک تانک پلی اتیلن ، در لایه های 30 سانتی متری دور حوضچه سپتیک پلی اتیلن ریخته شده و هر لایه تا درصد تراکم استاندارد (حدود %95) کمپکت شود. لازم به ذکر است که حتما زیر دستگاه هم کامل پر شود و فضای خالی باقی نماند.
6- هنگام پر کردن اطراف مخزن به هیچ وجه نباید مصالح ، مستقیما روی مخزن ریخته شود.
7- پر کردن و کمپکت با مصالح گفته شده باید تا 30 سانتی متر بالای تاج مخزن ادامه داشته باشد.
8- برای پر کردن عمق دفن باقی مانده، از خاک معمولی منطقه می توان استفاده کرد.
9- وسایل مکانیکی سنگین (مثل لودر و کمپرسی و ...) به هیچ وجه بر روی محل دفن مخزن فاضلاب پلی اتیلن حرکت نکنند
اگر قرار است که سپتیک تانک پلی اتیلن در جایی نصب شود که بار ترافیکی موجود باشد ، می بایست با مشورت همکاران این شرکت بمنظور تقویت پروفیل های تابیده شده حول محور مخزن سپتیک پلی اتیلن و یا با مشورت مهندسین مشاور تمهیداتی جهت اجرای بتن مسلح یا افزایش ارتفاع خاک متراکم روی مخزن فاضلاب پلی اتیلن اتخاذ گردد.
ولی در کل توصیه می شود که مخزن فاضلاب پلی اتیلنی در جایی نصب شود که حدالامکان بار ترافیکی نداشته باشیم.
11- اطراف آدم روهای (دریچه بازدید) سپتیک تانک پلی اتیلن تا سطح زمین با بتن، آجر و یا حفاظ های فلزی محافظت شوند و در صورتیکه بار زیادی روی مخزن نباشد می توان از همان مصالح مناسب برای پر کردن اطراف مخزن فاضلاب پلی اتیلن استفاده کرد و با کمپکت مناسب ایمنی اطراف آدم روها را تامین نمود